استخباراتي شهيدان

روایتي خونخواره غـ ـازیـ ـان، او استـ ـخباراتـ ـي شـ ـهیدان!

دا دومره د شهـ ـیدانو، غـ ـازیـ ـانو، او د انسانانو د قـ ـتل روآیتونه له کومه شی؟

‎په قرآنکریم کې نه د شـ ـهادت مـ ـرګ شته، او نه څوک شـ ـهید یاد شوې دی! په قرآنکریم کې د (شهداء) ټکې اتلس ځله راغلې دی، او هر یو ځلې د (شهداء) د ټکي مانا هماغه یوه مانا ده لکه څرنګه چې یې مانا په نورو اولسو ځاینو کې راغلې ده (یعنې ګواهي، او شاهدي ورکول). ددې ټکې مانا خلک صرف په یوه ځآی کې بدلوي، او هغه په دي ایت شریف کې ده (... مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ 👈وَالشُّهَدَاءِ👉 وَالصَّالِحِينَ). کله چې ماته همدلته دا پوښتنه پیدا شوه چې دلته نو ولې هر څوک بیله بیله یا جلا جلا، او یا د سیمې د هیوادونو په ګټه استخـ ـباراتي ماناوې کوي، او ولې یې په دغو استخـ ـباراتي ماناوو سره د پښتنو بیخ، او بنیاد وویست؟ نو ما خپله مطالعه شروع کړه، او پیدا مې کړل چې ددې ټکې مانا کاملا همغسې ده لکه څرنګه چې يې انا د قرآنکریم په نورو اولسو ځاینو کې ده (یعنې کوم مقدس مـ ـړی، یا مړه کیدل نه بلکې صرف، او صرف ګواهي، او شاهدي ورکول) خو ځینې خلک يې د خپلو شخصي، استخـ ـباراتي موښو لپاره مانا په لوي لاس غلطوي. څښتن تعالی ج په قرآنکریم هیچېرې د یوه عام انسان، اهل کتاب، پیغمبرانو، یا مؤمنانو، او یا د کوم مسلمان د (مـ ـرګ، قـ ـتل، او مـ ـړینې) لپاره د شـ ـهید ټکې نه دی کارولې. په دغه ایت شریف کې څښتن تعالی ج فرمایي چې پیغمبران، ريښتوني خلک، او هغه خلک چې 👈ددې پیغمبرانو په نبوت، او یا د څښتن تعالی ج په کایناتو کې د یوه نوي شي په کشف (شهداء، یا شـ ـهید، یا ګواه) دي یعنې ګواهي ورکوي ( لکه نن چې مونږ، او تاسی د پیغمبر (ص) په نبوت ريښتیني ګواهان یاستو، او یا ساینسدانان په خپل ایجاد سره د پیغمرانو په آسماني کتابونو ګواهي ورکوي) اوهغه څوک چې نیک عمله یا صالحه خلک دي نو دغه څښتن تعالی ج یاد کړي دي، او دلته الله تعالی ج کوم شـ ـهید، غـ ـازي، قهرمان، او یا کوم مقدس مـ ـړی نه دی یاد کړی👉. 

     

او ريښتيا خو ده، داسې هیڅ امکان نلري چې څښتن تعالی ج دې د یوې خاصې ډلې کوم خاص مـ ـړي ته د شـ ـهید خطاب وکړي، ځکه چې ټول د هغه بندګان دي، او هغه جل‌جلا‌له په خپل کتاب کې نه په پیغمبرانو کې فرق کوي ( لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ) او نه يې په خپلو بندګانو کې، ځکه چې هغه یواځې د مسلمانانو رب نه بلکې د ځمکې، اسمانونو، او د ټولو عالمینو رب دی (فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ).

    

څنګه سر مو سره خلاص نه شو؟ راځئ چې دوه، درې مثالونه درکړم: فرض کړئ چې روسانو په اوکراین، او په افغانستان باندې په یوه ورځ حمله وکړه. اوس د اوکراین په خلکو هم، او د افغانستان په خلکو هم دا لازمه شوه چې د روسي یرغل پر وړاندې ودریږي، او د خپل ټاټوبي څخه دفاع وکړي. که د خپل وطن څخه په دفاع کې زمونږ د ځوان مـ ـړی شـ ـهید دی، نو د اوکرایني ځوان مـ ـړی بیا څه شی شو، هغه ولې شـ ـهید نه دی؟ که چېرې د روس په مقابل کې د پښتنو جنـ ـګ جـ ـهاد شو، نو د روس سره د اوکرانیانو جنـ ـګ بیا څه شی شو؟ مونږ خو دواړه د څښتن تعالی ج بندګان یو، دواړه ځمکي د الله تعالی ج دي، دواړه هیوادونه د یوه هدف لپاره چې د خپلو ځمکو آزادي ده جنـ ـګ کوو، نو بیا دا د نومونو تفاوت ولې؟ ولې زمونږ جنـ ـګ جـ ـهاد شو، او د اوکراین جنـ ـګ جـ ـهاد نه شو؟ ولې زمونږ مـ ـړي شـ ـهیدان شو، او د اوکرانیانو هغه شـ ـهیدان نه دي؟

  

یو بل مثال به درکړم! فرض کړئ خدای ناخواسته د یوه پښتون مؤمن د خور په عزت یوه دا عـ ـشکفره تروریست د وينـ.ـځې، او یا د کنيـ.ـځې په نیت سره حمله وکړله، خو پښتون د خپلی خور د عزت په دفاع کې ومړ. نو ایا اوس دا د خپلې خور د عزت مدافع انسان شـ ـهید شو، او که نه؟ نو که چیرې د یوه اوکراینۍ د خور په عزت یوه روسي حمله وکړه، او دغه اوکراینی د دغه پښتون مؤمن په څېر د خپلې خور دعزت په د دفاع کې ومړ، نو ایا هغه اوکراینی هم شـ ـهید شو، او که نه؟ او که چېرې د شـ ـهادت برانډ، او ټیکه صرف د انسانانو د یوې خاصې ډلې، او په خاصي ډلې کې بیا د یوه خاص مذهب، او په خاص مذهب کې بیا د یوه خاص هیواد، او په خاص هیواد کې بیا د یوې خاصې ژبې د وینکو سره ده؟ که چیرې دواړه د څښتن تعالی ج بندګان وي، او دواړو د خپل ناموس د ساتنې لپاره د خپلو سرونو قرباني ورکوي، نو بیا ولې یو يي شـ ـهید شو، او د لوړو مرتبو خاوند دی، او هغه بل يې نه دی؟ که مو فکر کې کو ځواب راځي، ، نو په خپل ځواب کې به خبره د مذهب طرف ته نه وړئ، ځکه کله چې د اسلام چې یو جلا شی دی، ، او د ایمان چې یو بل جلا شی دی، او احسان چې یو جلا شی، او یوه جلا مرحله ده، په سمو ماناوو پوهه شئ، نو بیا هیڅکله هم تاسو خبره د مذهب طرف ته نه وړئ، خو که د اسلام، ایمان، او احسان په سمو قرآني ماناوو پوهه نه شوئ، نو دا بیا د یوه کلیوال اخـ.ـ وند سره بحث شو، دا بیا کوم اکاډمیک، او په عقل ولاړ بحث کیدای نه شي. 

  

همدغسې د (شهداء) د ټکي څخه علاوه په قرآنکریم کې ۳۲ ځلې د (شـ ـهید) تورې چې د دال څخه وروسته يې الف دی یعنې (شـ ـهیدا) هم پیدا کېږي چې مانا يې کوم مـ ـرګ یا په کومه مقدسه لاره کې وژل هدف نه وو، او نه دي، بلکې دلته يې هم ګواهي مانا ده. لکه د قرآنکریم دا ایت شریف په مثال کې درواخلئ (وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ) یعنې همدغه څښتن تعالی ج په هرڅه ګواه یا شاهد دی. اوس که تاسو د شـ ـهید مانا مـ ـړی کوئ، نو (نعوذ بالله ثم نعوذ بالله) بیا خو څښتن تعالی هم شـ ـهید شو. نو ښکاره خبره ده چې د شـ ـهید مانا، او خطاب یو ګواه ته دی، او نه ‌د کوم چا مقدس مـ ـړي ته خطاب.

  

که چېرې همداسې وي لکه څرنګه چې پورته لیکلې شوي وو، او په قرآنکریم کې د شـ ـهید ټکي د یو چا د مـ ـرګ، او مـ ـړینی په مانا نه دي کاریدلې، او خبره بیا ټوله قرآنکريم ته نه بلکې د سیمېز مذهب روآیت، ترجمو، فقهو، د افرادو شخصي فتوو، فردي تفسیرونو، او د انسانانو په لاسونو جوړو استخـ ـباراتي روایتونو ته ځی، نو بیا خو مونږ ټولو په شریکه سره یوه ډیره غټه اشتباه وکړه، او مونږه ټول په لوي لاس د افغانستان میلیونونه میلیونونه خلک د شـ ـهادت په استخـ ـباراتي نومونو سره غولولی شوي هم یو، او د یوه استخـ ـباراتي، ناولي او مردار مـ ـرګ کومي ته ورغورځیدلي هم یو.

     

پوهیږم چې په تاسو کې به ځینې نیمه چڼي وايي چې دا څه ګډوډې وايي، نو راځئ چې په یوه بل لنډ مثال کې یې درته خبره لا نوره واضحه، او لا نوره ښه ووایم - که چېرې یو څوک تاسو ته یوځای (اتلس) افغانۍ درکړي، یعنې د (شهداء) ټکی مې مطلب دی، او بیا ورسره نورې (دوه دیرش) افغانۍ هم درکړي یعنې د (شـ ـهیدا) ټکی مې مطلب دی، او ورسره یو مکمل، مفصل، واضحه، او ښه بیان کړې شوی خط هم درکړي (یانې قرآنکریم) چې ښکاره یې په کې لیکلی وي، چې دا افغانۍ (ګواهي) دي. خو وروسته بیا یو څوک یا یو شخص (مـ ـلا، آخـ ـوند، مفـ ـسر، امـ ـام، محـ ـدث، فقـ ـیه) په کې د ټولو پیسو څخه یوه افغانۍ راپورته کړي، او درته ووایي چې نه دا خو افغانۍ نه ده بلکې دا کالداره ده، او بیا دا درته هم ووایي چې په دې پیسو خو یې په ښکاره افغانۍ لیکلی ده، او په دې خط کې یې هم ورسره افغانۍ لیکلي دي، خو يواځې ددې یوې افغانۍ مانا، ترجمه، او تفسیر کالداره ده. نو انسان دغسې ترجمې، او تفسیر ته هک حیران پاتې شي. او هغه خلک (پښتانه) چې یې ورسره مني د هغو فکر، منطق، او استدلال ته هم حیران پاتې شي، او هغه خلک چې دا د شـ ـهادت لوبه کوي (یانې استخـ ـباراتي دیني ټیکداران) هغو ته هم حیران پاتې شي، ځکه چې دغه ټول ديني ټیکداران ځانته، او خپلو بچو ته شـ ـهادت نه غواړي، بلکې د خپلو بچو لپاره لوړ لوړ بلډنګونه، په خارج کې درسونه، او ورته ښه تجارتونه جوړوي، خو بس د غریب اولاده ده چې مړه کېږي، او ورسره ددې غریبو خلکو وطن، او کلی دی چې ړنګیږي.

     

په دې ټولنه کې اکثره د قرآنکريم د اصلي مفهوم څخه لېرې ناخبره پښتانه ځوانان تل هغه څه وایې چې یو بل فقهپرسته، او روایتپرسته مشرک یې ورته وایي، مونږ نه خپل فکر کوو، او نه یې لرو، د یوه شي په اړه لومــړی دا نه پوښتو چې ګټه یې څه ده، او تاوان یې څه دی. په تاسف سره چې وار له مخه مو اوله پوښتنه دا وي چې په دین کې به سم وي، او که ناسم، جایز به وي، او که نا جایزه، حلال به وي، او که حرام. او کله چې یې اخـ.ـوندان حرام کړي لکه (راډیو، لوډسپیکر، تلویزیون، موبایل، انټرنیټ، د نجونو تعلیم، د میرمنو کار او…) داسی نور ډیر بلها شیان چې مونږ پرې د حرام، مکروه، او د ناسمو فتوې ورکړي دي، خو مونږ هغه بدبخته وو یا هغه خوشخبته وو چې په آخره کې بیا له ټولو څخه زیات همدا مونږ کارول.

  

هسې وایم! څومره خلک، او څومره د فامیل غړي مو په دغه استخـ ـباراتي جګړو کې برناحقه شـ ـهیدان وبلل، خو شاید چې نن به مو قرآنکریم ته سر ورښکاره کړی وي، او سر به مو په دی خلاص شوی وي، چې د شـ ـهید ټکې هیڅ په داسې شکل په قرآنکريم کې نشته چې د يوه انسان د مـ ـړینی لپاره کارولې شوې وي، بلکې هر ځای یې مطلب، او مانا ګواهي ده. او دا ټولې استخـ ـباراتي کړۍ دي چې د جـ ـهاد او شـ ـهادت لغوي، او اصطلاحي ماناوي یې د نورو هیوادونو د منافعو لپاره راڅرخوي، او زمونږ اخـ.ـوندان هم دغه ټکې د دین په نوم سره د ګاونډیانو، او د سترو قدرتونو په ملي ګټو، او د هغو په ملي منافعو راڅرخوي، نه د پښتنو د هوسا ژوند لپاره.

    

دا خبره چې ما وکړه دا دومره وړه خبره نه ده، شاید چې ډیر خلک یې غصه کړي هم وي، او پرته له سالم او منطقی دليل څخه او پرته له دې چي قرآنکریم خلاص کړي په ځواب کې به د خپلې غوصې اظهار هم وکړي، او د قرآن پرځای به د انسانانو په لاس د جوړو کتابونو، روایتونو، فقهو، فتوو، او د نور څه څخه خپلې خبرې شروع کړي، او هغه څه به لیکي چې د قرآنکريم سره په ښکاره په ټکر کې وي، او هغه څه به لیکي چې د انسان د مـ ـرګ لپاره دلیلونه جوړوي، خو بل طرف ته به دې لیکنې شاید چي ډیر ځوانان راویښ کړی هم وي، او مطالعې ته به یې هڅولي وي. که چېرې خبره د خپل فکر وي، نو خبره دي له راغله چې یو څوک به خامخا درته وایي چې فلانی تفسیر، فلانی اخـ.ـوند، او امـ ـام همداسې تفسیر کوي چې مانا یې شـ ـهید ده، دا خو د هغه د اخـ.ـوند او د هغه دلیل شو. زه چې نه مـ ـلا یمه، نه مفـ ـتی یمه، او نه کوم دیني عالم، بس یو عام انسان یم، چې د پښتنو د هوسا ژوند سره مینه لرم، خو زه ورته وایمه چې زمونږ د خدای تعالی ج کتاب چې مونږ ولوستو هغه خو وایي چې مانا یې مـ ـرګ، قـ ـتل، شـ ـهید بودن، او شـ ـهادت بودن نه ده. ظاهره خبره ده چې زه به ده د څښتن تعالی ج، او د قرآنکریم خبره کومه، د داسې کتاب چې د بل هیڅ کتاب تشریح ته احتیاج نلري، او هغه به د کوم بل روایت، حدیث، مفـ ـتي او مفـ ـسر خبره کوي، او خبره به د انسانانو هغه کتابونو ته وړي چې په سلهاو تشریحاتو ته به ضرورت لري، هغه ته به خپله د شرک خبره سمه ښکاري، خو مونږ ته زمونږ خپله په قران ولاړه خبره سمه ښکاري، هغو به د کوم استخـ ـباراتي اخـ.ـوند صیـ.ـب څخه اوریدلي وي، او مونږ دا پوهه په ډیر ریسرچ، او پلټنې لاسته راوړې ده. مونږ یواځی د قرآنکریم خبره منو، خو هغه نور به د کوم بل انساني فرد، او د کوم انساني کتاب روآیت پیدا کړی وي چې اخري سر به يي د حـ ـقـ ـانیـ ـه مـ ـدرسـ ـې، د کراچـ ـۍ دارالـ ـعلـ ـوم، او یا کوم یو مـ ـړي استـ ـخباراتـ ـي مجـ.ـاهد امـ ـام ته ووځي.

  

وو یوه ډله خلک شته دی چې په قرآنکریم کې به د قـ ـتل ترجمه هر ځآی قـ ـتل کوي، خو کله چې دې ایت شریف ته راورسیږي (لمن يُقتل في سبيل الله أمواتٌ بل أحياء) نو دلته بیا د یقـ ـتل معنی هم شـ ـهید کوي، د احیاء مانا به ژوندی کوي، او د يرزق مانا خو به بیخي داسې کوي ته به وایي چې په جلال اباد ښار کې د ادم خان كبابي ترش، او تریخ کباب یادوي. هغه قـ ـتل چې څښتن تعالی ورته په خپل کتاب کې هم قـ ـتل ویلې دی دا ظالمان یې بیا مانا د شـ ـهید کوي. خو که ورته ووایی چي سمه ده نو آیا اوس په ټول قرآنکریم کې د قـ ـتل مانا شـ ـهید شوه، نو درته وایي به چې څه ګډېوډې وایي او څه په ګډوډو سره یې، خو که ته ورته ووایې چې نو دا ته اوس څه ګډېوډې وایي، نو سمدستی به درته بیا دا ایت شریف په دلیل کې راوړي (یقاتلون فی سبیل الله فیقتلون و یقتلون) او که ته ورته ووایې چې دلته خو هم څښتن تعالی مسلمان، او کاپر دواړو ته یو څیر د قـ ـتل ټکې کارولې دی، دلته خو ترینه کوم مقدس مـ ـړي مراد نه دی، نو ته یې ولې په لوي لاس ترجمه کاپر ته د مردار، او مسلمان ته د شـ ـهید کوې، د خدای تعالی ج خو ټول یو شان بندګان دي، خدای تعالی ج خو لا پخوا خبر وو چې د هغه جل‌جلا‌له بندګان به د هیوادنو د ملي منافعو استخـ ـباراتي جنـ ـګونه د درواغجن جـ ـهاد په نامه په خلکو مني، نو ځکه یې چاته د شـ ـهید کلیمې نه دي کارولي.

   

زمونږ د وطن دا شـ ـهید پروره خلک په بحث کې تل قرآنکریم شاته پریږدي، جزباتي کیږي، او خبره د انسانانو په لاس د لیکلې شوو روآیتونو کتابونو ته وړي. پښتنو! په خدای تعالی ج باور وکړئ چې دا شـ ـهید پروره دا عـ ـشفـ ـکره، او تـ ـرویسـ ـتفکره خلک مو هیڅکله هم نه پریږدي، په خدای تعالی ج که مو پریږدي، پرون مو هم ولیدل، او وروسته یې بیا خبرې وګورئ، دا خلک به مو تل وژني، او هر څوک چې ستاسو، او د نورو انسانانو د ژوند څخه دفاع کوي، هغه خلک تل ددويي په نظر کې کـ ـاپر، مرتـ ـد، زنـ ـدیق، او فاسـ ـقان دي. 

  

نو زما د ایمان، او کلیمې کلیوالو! نتیجه دا شوه چې: په قرآنکریم کې "اتلس" ځلې شهداء، او "دوه دیرش" ځلې د شـ ـهیدا ټکې راغلې دی چې هیڅ یو ځای کې ترینه د مـ ـرګ، قـ ـتل، مـ ـړیني او وژلو مانا نه اخیستل کېږي، بلکې په عربي ژبه کې شـ ـهید، او شاهد ګواه ته وایي. که چېرې یې مانا د هغه مـ ـړي په نفعه کېږي چې په افغانستان کې یې انسانان وژلي وي، او ځانته شـ ـهید وایي نو دا بیا د خدای تعالی ج نه بلکې د انسانانو، او بالخصوص د استخـ ـباراتي اخـ.ـوندانو د لاس تشریح، او تفسیر دی. او شاید چې همدا ځای وي چې اوس فکر وکړو چې ددې ټکې مانا څه ده، پخپله یې ولټوئ، او سرونه پرې خلاص کړئ، خو خبره د انسانانو د فقهو، حدیثونو، فتوو، او د روایتونو کتابونو ته مه وړئ، صرف الله تعالی ج د خپل بنده په باره کې سمه فیصله کولی شي، انسانان نه، او ځکه که د بنده خبره د څښتن تعالی ج خبره وګڼئ ، نو بیا په شرک کې غورځیږئ. پر ما مو دومره حق وو چې دا خبره درته لا ښه واضحه وکړمه. نور نو ځانونه مه وژنئ، مه بل وژنئ، خپلو بچو، او وطن ته خدمت وکړئ، او دا د شـ ـهادت درسته مطالعه له سره یو ځلې بيا وکړئ. ځکه چې دغه استـ ـخباراتـ ـي مجـ ـاهد ین مو هیڅکله هم خبرول نه غواړي چې څښتن تعالی فرمایی:

— …مَن قَتَلَ نَفْسًۢا بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِى ٱلْأَرْضِ فَكَأَنَّمَا قَتَلَ ٱلنَّاسَ جَمِيعًا وَمَنْ أَحْيَاهَا فَكَأَنَّمَآ أَحْيَا ٱلنَّاسَ جَمِيعًا… ترجمه: … چې چا یو نفس له بدلې نه بغیر، یا په ځمكه كې له ورانكارۍ نه بغیر وواژه، نو ګویا چې هغه ټول انسانان ووژل، او چا چې د دغه نفس ژوند وساته، نو ګویا كې هغه د ټولو انسانانو ژوند وساته…

— ... وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ. ترجمه: ...خو تېرى مه كوئ چې الله تيرى كوونكى نه خوښوي.

— آیا دغه استـ ـخباراتـ ـي مجاهدین خبر نه دی چې څښتن تعالی فرمایی: - لَئِنۢ بَسَطتَ إِلَىَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِى مَآ أَنَا۠ بِبَاسِطٍ يَدِىَ إِلَيْكَ لِأَقْتُلَكَ ۖ إِنِّىٓ أَخَافُ ٱللَّهَ رَبَّ ٱلْعَـٰلَمِينَ. ترجمه: كه چېرې ته زمونږ د وژلو لپاره خپل لاس را اوږد كړې ( نو) زه خپل لاس ستا د وژلو لپاره تاته نه در اوږدوم، بېشكه زه له الله رب العلمین څخه وېرېږم.

— لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ ۗ. ترجمه: خلكو ته د هدايت نصيب كولو مسئوليت پر تا ای پیغمره نشته يوازې الله دى چې چاته يې خوښه شي هدايت ور په برخه كوي، او تاسې…

— فَمَن شَاءَ فَلْيُؤْمِن وَمَن شَاءَ فَلْيَكْفُرْ. ترجمه: - په ډاګه ووايه چې دغه حق دى ستاسې درب له لوري، اوس كه د چازړه غواړي ودې مني (ایمان دې رواړي) او كه د چا زړه غواړي منكر دې شي (کفر دې وکړي) ...

— لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ ۖ... ترجمه: د دين په چارو كښې څه زور، او مجبورول نشته ، سمه خبره له غلطو مفكورو څخه جلا كړاى شوېده....

— إِنْ عَلَيْكَ إِلَّا الْبَلَاغُ ۗ. ترجمه: اوس كه دوى مخ اړوي نو اى پېغمبره ، مونږخو ته پردوى دساتندوى په توګه نه يې ليږلى. پرتا خو صرف دخبرې رسولو مسئوليت....

  

او څښتن تعالی ج هر ځای وایي چې ای انسانه ته له عقل څخه کار واخله، له تدبر څخه کار واخله، له فهم څخه کار واخله، او وایي چې زه "رب العالمین" یم، کتاب مې "هدی للناس" یعنې د ټولو انسانانو لپاره هدایت دی، یانې یوازې پښتون ته نه دی راغلی بلکې د نړۍ ټول انسانان په کې درسره شریک دي، او وایي چې ستاسو پیغمبر (ص) یې "رحمت للعالمین" دی، او یوازې د پښتون ټیکه پرې نه ده.

— ادامه لري….

    

وَمَا عَلَيْنَآ إِلَّا ٱلْبَلَـٰغُ ٱلْمُبِينُ. زما مسؤولیت یوازې پیغام رسول وو. (او تاسو هم د حق لارې د پیدا کولو لپاره په څیړنې، او پلټنې سره خپل مسؤلیت ادا کړئ).

ستاسو په درد دردمند، ستاسو خپل ورور، کلیوال، او پیر،

#پیر‌بنده‌فقیر